Evropska unija postigla je danas dogovor o propisu o digitalnim uslugama (DSA – Digital Services Act) kojim će se od velikih tehnoloških kompanija zahtijevati da uklone „štetan sadržaj”. Cilj ovog dogovora je da članice bloka „obuzdaju svjetske divove na internetu”.
„DSA slijedi princip da ono što je nelegalno van mreže mora biti nelegalno i na mreži. Cilj mu je da zaštiti digitalni prostor od širenja nelegalnog sadržaja i da obezbijedi zaštitu osnovnih prava korisnika”, saopštila je Evropska komisija.
Cilj ovog akta je zapravo da se digitalnim uslugama (DSA) osiguraju strože posljedice za platforme i web stranice, a on sadrži duži popis zabranjenog sadržaja, i to u rasponu od govora mržnje i dezinformacija do fotografija seksualnog zlostavljanja djece. Zvaničnici EU i parlamentarci konačno su postigli dogovor rano jutros u Briselu o zakonu koji je u izradi još od 2020. godine, piše Euronews Serbia.
DSA će se primenjivati na sve onlajn posrednike koji pružaju usluge u EU.
„Uvedene obaveze su proporcionalne prirodi usluga i prilagođene broju korisnika, što znači da će veoma velike onlajn platforme i veoma veliki onlajn pretraživači biti podložni strožijim zahtevima. Usluge sa više od 45 miliona aktivnih korisnika mesečno u Evropskoj uniji će spadati u kategoriju veoma velikih onlajn platformi i veoma velikih pretraživača”, saopštila je Evropska komisija.
Kako preciziraju, da bi se obezbijedio razvoj novoosnovanih i manjih preduzeća na unutrašnjem tržištu, mikro i mala preduzeća sa manje od 45 miliona aktivnih korisnika mjesečno u EU biće oslobođena određenih novih obaveza.
DSA, navode, uvodi obavezu za veoma velike digitalne platforme i usluge da analiziraju sistemske rizike koje stvaraju i da sprovode analizu smanjenja rizika.
„Ova analiza se mora sprovoditi svake godine i omogućiće kontinuirano praćenje u cilju smanjenja rizika povezanih sa: širenjem nelegalnog sadržaja, štetnim uticajima na osnovna prava, manipulacijama uslugama koje utiču na demokratske procese i javnu bezbjednost, štetnim efektima na rodno zasnovanom nasilju, i sa maloljetnim licima i ozbiljnim posljedicama po fizičko ili mentalno zdravlje korisnika”, navodi se u saopštenju EK.
„Da, postigli smo dogovor. Sa DSA, vremenu velikih internet platformi koje se ponašaju kao da su ‘prevelike da bi ih bilo briga’, sada se bliži kraj. Velika prekretnica za građane EU”, tvitovao je evropski povjerenik za unutrašnje tržište Teri Breton.
Yes, we have a deal!
With the #DSA, the time of big online platforms behaving like they are “too big to care” is coming to an end.
A major milestone for 🇪🇺citizens.
Congratulations to the European Parliament & Council and thank you to the great EU team working countless hours! pic.twitter.com/jmCoZMQ3lO
— Thierry Breton (@ThierryBreton) April 23, 2022
Ove navode je potvdila i sama predsjednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen.
„Današnji sporazum DSA je istorija. Naša nova pravila zaštitiće korisnike na mrežama, osiguraće slobodu istraživanja i prilike za preduzeća”, napisala je ona na Tviteru.
Today’s agreement on #DSA is historic.
Our new rules will protect users online, ensure freedom of expression and opportunities for businesses.
What is illegal offline will effectively be illegal online in the EU.
A strong signal for people, business & countries worldwide.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) April 23, 2022
Uvid u algoritamske crne kutije
„DSA uključuje nova pravila koja će zahtijevati da velike tehnološke platforme – uključujući Fejsbuk i Instagram (u vlasništvu Mete) i Jutjub (u vlasništvu Gugla) – procjenjuju i upravljaju sistemskim rizicima koje predstavljaju njihove usluge, kao što je zagovaranje mržnje i širenje dezinformacije”, pojašnjava Amnesti internešenal.
Prvi put, kako se navodi, velike tehnološke kompanije će takođe morati da se podvrgnu nezavisnim godišnjim revizijama i da regulatorima i nezavisnim istraživačima, uključujući civilno društvo, daju pristup podacima platforme i uvid u njihove algoritamske „crne kutije“ kako bi se osigurala veća kontrola i odgovornost.
Problem je bio taj što su tehnološki divovi više puta ranije bili prozivani, jer su propustili da nadziru svoje platrofme. Dokaz tome je teroristički napad na Novom Zelandu koji je prenošen uživo na Fejsbuku 2019. godine i izazvao je reakcije širom svijeta. Tamna strana interneta uključuje i platforme za e-trgovinu koje su pune falsifikata i neispravnih proizvoda.