Izvor: Nova.rs / N1
Velikan jugoslovenske muzičke scene, osnivač sastava Laboratorija zvuka, Predrag Peđa Vranešević preminuo je u Novom Sadu u 76. godini.
Ostaje upamćen kao jedna od najkreativnijih ličnosti moderne novosadske kulturne scene, koja se formirala tokom šezdesetih i sedamdesetih, inspirisana podjednako popularnom muzikom svog doba i avangardnom umjetnošću. Njegov veliki opus obuhvata inovativnu rok, filmsku i pozorišnu muziku, kao i scenska djela.
Rođen je u Novom Sadu 27. maja 1946. U javnosti se prvi put pojavljuje tokom šezdesetih, kao član rane beogradske rokenrol grupe “The Best Nothing”, ali široj javnosti bio je poznat prije svega kao jedan od osnivača popularnog sastava “Laboratorija zvuka”, zajedno sa bratom Mladenom – Batom (objavili su 3 albuma u periodu 1978-1986, uz povratnički 1996).
Njegova bogata karijera takođe obuhvata i konceptualnu umjetnost, vezanu za novosadsku Tribinu mladih, gdje je početkom sedamdesetih zajedno sa Miroslavom Mandićem bio urednik filmskog programa. Odatle je došlo nadahnuće za konceptualan pristup u radu “Laboratorije zvuka”, koja je predstavljala duhovito i nekonvencionalno osveženje u jugoslovenskoj pop muzici.
Zajedno sa bratom Mladenom, sarađivao je sa nekim od najsmjelijih reditelja sa jugoslovenskih prostora – Karpom Aćimovićem Godinom i Želimirom Žilnikom, kao i sa Draganom Kresojom. Radio je muziku za uspješne i nagrađivane filmove “Splav Meduze”, “Oktoberfest”, “Još ovaj put”, “Pun mesec nad Beogradom”, “Original falsifikata”, “Kraj rata”, kao i “Artificial Paradise/Umetni raj”, koji je posljednji film iz Jugoslavije prikazan na Kanskom festivalu.
Veliku pažnju publike i medija braća Vranešević izazvali su 1984. u Londonu, nastupajući pet večeri za redom u prestižnom Institutu savremene umetnosti (ICA) sa muzičko-tekstualno-vizuelnim performansom pod nazivom “Uzjahati konja svetog Marka”.
Za umjetnički rad i doprinos nagrađeni su ‘Bronzanim Zmajem’ u Krakovu i zlatnim medaljama i nagradama za životno delo na Festivalu dokumentarnog i kratkog igranog filma u Beogradu, koju je Predrag dobio 2007.
Bio je prepoznatljiv po neponovljivoj životnoj energiji, sklonosti ka skandalima i humoru na ivici cinizma. U intervjuu koji je 2013. godine dao čuvenom strip umjetniku Aleksandru Zografu za “Vreme” rekao je: “Umjetnost je govno. Sve se svodi na isto, bilo da neko brblja gluposti, ili veliča sonete Petrarke, Šekspira, Rilkea, bilo da đelje đonove ili rezbari Bogorodice. Ubijanje se nastavlja, profitiranje se nastavlja, glad se nastavlja, laž se nastavlja: čemu onda umjetnost. Umjetnost zapravo ne postoji. To je izmišljotina.”
U istom intervjuu osvrnuo se na saradnju sa Želimirom Žilnikom:
“Žilnik mi je predložio da radimo scenario za rok operu pod radnim naslovom “Crna metalurgija”. Za svega par mjeseci završili smo djelo koje ćemo potom nazvati slet-opera “Fabrike radnicima”. Otkud mu je palo na pamet da sve to radimo, nemam pojma. Mislim da su njegovi motivi bili višak testosterona i energija koju je negdje morao da ispolji. Dok smo radili u njegovoj kući, često se dešavalo da ja ostanem da spavam ispod njegovog klavira, a on izađe da istrči dva kilometra! U jednom intervjuu je rekao da sam ja njegov najbolji prijatelj, a ja ne znam ko je on zapravo…”
Stalno je bio, kako je priznao, u nekom sukobu s državom… O tome, kako je istakao, svedoči i refren iz “Fabrike radnicima”: Ja nikog nemam, samo moju staru majku, Druga Tita i Jovanku, i vlažan stan. Sjeća se da kada je Dušan Makavejev to čuo, sa slušalicama na glavi je Vraneševiću i Žilniku pokazao ruke u lisicama, dodajući: “Ovo je za pet godina zatvora”. Ali, opet Vranešeić je u intervjuu izgovorio i ovo:
“U svakom slučaju, za vrijeme Tita se znalo šta je to što je bilo preferirano – ozbiljna muzika, nešto malo džeza, rokenrol (ako je moguće što više blizak šlagerima, al može i čist rokenrol), a narodna muzika tamo gdje joj je mesto – u kafani. Potpuno se slažem sa Žikom Pavlovićem da je Titovo doba bilo Periklovo doba kulture južnoslovenskih naroda!”
U tom intervjuu je izreako i aforizam: “Zastupam tezu da je čovjekov život po sebi tragedija – glavni junak uvijek umire na kraju”.