Godišnjica

Piše: Omer Šarkić za PCNEN

Juče su se navršile dvije godine od početka građanskih protesta Odupri se. Pokrenula ih je grupa građana zbog opšte korupcije i pljačke, nepostojanja pravne države, neslobodnih izbora, zarobljenih institucija, a inicijalna kapilasla je bila afere Koverta, snimak na kome se vidi kako bivši gradonačelnik Podgorice, bivši ministar sporta, a zatim prosvjete, prima koverat sa 97.500 eura u cilju kupovine glasova na izborima. Posvađana opozicija je poslije objelodanjivanja snimka kalkulisala, plašeći se da ona pokrene proteste, uprkos ogorčenju i buntu koji su bili  evidentni. Sav otpor opozicije na prikazani video snimak kao neoborivi dokaz opšte korupcije najviših državnih funkcionera i „biznismena“, svodio se na izdavanje jalovih i dosadnih saopštenja.

Organizatorima protesta, njima šest, od kojih se neki međusobno nijesu poznavali do tada, bio je cilj da za prvi protest okupe 97 građana, sa 97 simboličnih koverti. Došlo ih je nekoliko stotina. Tada smo već znali da će naredni protest biti toliko masovan, da bez sredstava, prostorija, materijalno-tehničke podrške i  šire organizacije, proteste jednostavno nećemo moći voditi i održati. Tek tada je opozicija, još uvijek dosta sumnjičavo, i zavidno – rekao bih, obećala da će materijalno-tehnički pomoći proteste. Režimska mašinerija se trgla, u njoj su vođe protesta postali sumnjivci i izdajnici, neprijatelji države i sveopšteg napretka, a protesti su u njihovoj propagandi bili podstaknuti od strane Istoka (Rusije) i po instrukcijama DF-a. Upravo onog DF-a koji je u njima vidio najveću prijetnju po svoj samonametnuti status „jedine prave opozicije“, te se shodno tome i ponašao.

Poslije trećeg protesta, po najhladnijem danu te zime, kada se lice prosto ledilo, vjetar nemilosrdno šibao, a na rukama se i preko rukavica smrzavali prsti, okupilo se nekoliko hiljada ljudi.  Po takvoj elementarnoj nepogodi, uz toliki broj građana na protestu, bilo je svima jasno da je bivšem režimu, ogrezlom u korupciji i bahatosti došao kraj i, da vlada isključivo zahvaljujući sili, krađi, posvađanoj i nesposobnoj opoziciji. Grogiranog boksera ja samo trebalo gurnuti sa ringa, ali nije imao ko.

• 

Malo kasnije, uradiće to crkva umjesto opozicije, na čelu sa pokojnim mitropolitom Amfilohijem – nesumnjivim auteritetom među većinom pravoslavnog stanovništva, koji je istovremeno zbog svojih javnih izjava i kletvi, bio jednako omražen – koliko i na prvoj strani voljen, kod dijela nacionalnih Crnogoraca i praktično svih muslimana. Vlast proistekle iz takve promjene, koju je diktirala Crkva, sa svojim ljudima u novoj Vladi, jednostavno nije mogla biti opšteprihvaćena, sve da su se premijer, pojedini ministri i savjetnici klonili povremeno neprimjerenih izjava i činjenja, a nijesu.

Protesti Odupri se su bili nešto potpuno neubičajno za „primitivni“ Blakan, „još primitivniju“ Crnu Goru, a ujedno primjer građanskih protesta i za samu „civilizovanu“ Evropu. Umjesto lomljava i tuča, mahanja zastavama, bukanja i arlaukanja, sukoba sa policijom – vladala je atmosfera opšteg oslobođenja, radosti, druženja. Umjesto lica iskrivljenih i izobličenih od gnijeva, vidjeli su se osmijesi sreće, uz nepokolebljivu volju i inat. Umjesto permanentnih uvreda(mada je bilo i njih) na račun vladajuće političke kaste, režim je izvrgnut ironiji i podsmijehu. Nacionalno, političko i vjersko opredijeljenje niko nije pominjao, uprkos pokušajima onih koji na tome grade političke karijere, partijski rejting i biznis, da ga nametnu. Protesti su postali mjesto druženja, dobre muzike, humora, šetnje, osjećaja potpune slobode, perfomansa i inovacija, uz masovnost neviđenu do tada.

Organizatori, rastrgnuti između strahova, za sve njih do tada neviđene odgovornosti, svakodnevnog petnaestočasovnog rada na pripremi protesta; uticaja i pokušaja uticaja, nagle slave ili ličnih dokazivanja, pravili su greške, stvaralo se međusobno nepovjerenje i sumnjičenje, što je, gledajući sa ove distance, bilo normalno. Međutim, nijedna krucijalna greška nije napravljena, a osnova na kojoj su postavljeni ciljevi protesta je bila, mogu reći besprekorna. Vlada građanskoj jedinstva čiji bi mandat trajao jednu godinu,  sastavljena na paritetnoj osnovi od tadašnje vlasti, opozicije i nestranačkih ličnosti, garantovala je mirnu tranziciju, bez velikih potresa i revanšizma. Bio je to spas, kako za DPS tako „za državu“ – onu istu državu za koju su stalno „ginuli i ginu“. Međutim, plaćene turbopatriote su preko nacionalnog Javnog servisa i privatnih, paradržavnih medija, ispalili kompletan arsenal propagandnog oružja protiv građana, optužujući ih za sve i svašta, tako da su se na protestnim litijama koje su uslijedile poslije gašenja građanskih protesta mogli samo jalovo, ponekad i smiješno ponavljati.

Poslije svega, dobili smo to što smo dobili – još više podijeljenu Crnu Goru u kojem nacionalizam – etnički i vjerski, prosto buja. Vladu, prema kojoj je skoro polovina građana neprijateljski raspoložena, iz koje su manjine potpuno isključene. Državnu upravu koja sve slabije funkcioniše, jer ona bukvalno ne  može funkcionisati u ovom prelaznom periodu kako treba, bez onog dijela DPS kadrova koji je stručan a nekorumpiran.

Sve sam sigurniji, da, kako vrijeme više bude odmicalo, iz godine u godinu, građani će se sa sve više nostalgije sjećati protesta Odupri se, kao možda poslednje nade za sveopšte pomirenje i ozdravljenje, uprkos tome što, kako nova vladajuća većina, tako sadašnja opozicija – svako iz svojih razloga, žele da iz sjećanja građana izbrišu te proteste, smještajući ih u kolektivni zaborav.

Izvor: pcnen.com