Uvijek kada dođe neki aber poput današnjeg iz Opštine Nikšić, iznova se rastužimo što dijelimo životni prostor sa oblicima egzistencije odgovornim za takva nedjela. Postavi se veliko pitanje: da li reagovati? Svaka reakcija daje na važnosti i legitimitetu osobama, ali i idejama koje ne zaslužuju ništa drugo do potpunu marginu. Sa druge strane, prećutati kritiku na račun bolesnih ekstremista znači dopustiti im da uvedu u mainstream javne sfere nepoželjne oblike komunikacije. Tako se zadnjih decenija odomaćio narativ o izdajnicima, o fašistima, o nepostojanju Crnogoraca, o besramnim Šiptarima, o muslićima, o četnicima i ustašama… Svakog dana smo prinuđeni da najnormalnije slušamo riječi koje u civilizovanoj zemlji kućno vaspitanje stigmatizuje i za privatnu, a kamoli javnu upotrebu. U konačnici, sve od nabrojanog direktno krši Ustav Crne Gore, njene zakone i suprotno je međunarodnom ugovornom pravu.
Ipak, s obzirom da živimo u društvu iskvarenom do srži, nije neobično pročitati kako jedinica lokalne uprave otkazuje koncert izvjesnog S.Ć. zbog „uvreda koje su uputili crnogorski nacisti“. Iz Opštine dodaju da ne žele da se veliki praznik 13. jul pretvori u „nadgornjavanje sa crnogorskim nacistima“. Zaključuju opštinari preko službene Facebook stranice da je takav odnos prema umjetnicima viđen „još samo u Hitlerovoj Njemačkoj“. I stoga će kao prva vaskolika pravoslavna opština (malo slovo namjerno, jer veliko ipak ne zaslužuje) prihod od honorara S.Ć. da uplate za liječenje sugrađanina, umjesto da nađu drugog animatora. Zbog tog plemenitog akta po diktumu Gojka Stojčevića, alias patrijarh Pavla, oni će „biti pozvani da budu ljudi“. Uz dužno poštovanje prema sugrađaninu, ako je vlastima njegovo liječenje bilo plan B i alibi u slučaju propasti koncerta, onda to nije nimalo lijep gest.
Najveća tragedija liše fakta da autori saopštenja mogu obnašati vlast u ovoj državi, je to što se nisu okupili birači koji su podržali lokalnu upravu i zatražili ostavke nakon kojih bi nadležni organi sproveli krivični postupak uz obavezno vještačenje psihijatrijske struke. Jer zaista iskreno treba pomoći osobi koja drugu osobu ili grupu može povezati sa nacizmom i praviti direktna poređenja sa djelovanjem te najtamnije stranice ljudske povijesti. S obzirom na to da protestne note nema, smije se zaključiti da anestezirano biračko tijelo čeka samo idući poziv na predizbornu litiju i postizborno opijelo.
U takvom sistemu ne čudi što ešalon najgorih ispliva na najistaknutije pozicije. Udžbenički primjer je premijer Dritan Abazović. On je nejasnu odluku organizatora komemoracije u Potočarima da mu uopšte daju, ne jedan, već dvadeset i jedan mikrofon, iskoristio da kaže kako „genocid nije počinjen nad Bošnjacima, nego nad ljudima“. Doktor političkih nauka koje se više nego marginalno dotiču prava, očigledno ne zna da je za genocid potrebna takozvana specijalna namjera, a koja se u pravnim dokumentima između ostalog definiše i kao namjera za istrebljenje nacionalne ili etničke grupe. Dakle, koristiti ljigave metafore đe im mjesto nije sugeriše izuzetne propuste u kućnom odgoju, ali i relaksiran odnos spram političke profesije i sopstvene akademske titule. Drugi dio „velike“ misli malog premijera kaže da genocid nisu izvršile „vojske, nego politike“. Djelimično je Abazović u pravu jer genocid definitivno nisu izvršile vojske, nego jedna vojska, užasna zločinačka Vojska Republike Srpske. A ona je za svoje djelovanje bila inspirisana i instruirana od strane nalogodavaca sa čijim je direktnim eksponentima Abazović bio i još uvijek jeste u koaliciji.
Poštovani premijeru @DritanAbazovic, hvala što ste danas bila sa nama u Potočarima. Međutim, genocid jeste počinjen nad Bošnjacima – jer motiv ubijanja nije bio ‘ubijanje ljudi’, već ubijanje i uništenje jednog naroda. To vas uče presude međunarodnih sudova. Pročitajte ih.
— Srebrenica Memorial Center (@SrebrenicaMC) July 11, 2022
Kultura sjećanja je liberalno-demokratska tvorevina, a istorijski revizionizam ponekad zdrav, ali veoma opasan ako se ne konzumira oprezno. Ostaje nam da se borimo i nadamo kako će i nikšićki revizionisti i tragični amater na mjestu premijera vrlo uskoro preseliti u korpus kulture sjećanja i da ćemo na njih gledati kao na kratku, ali uznemiravajuću istorijsku epizodu.